PROTEİNLER

Yapılarında C, H, O ve N’a ek olarak S ve P vardır. N içeren tek besin proteindir. Yapıcı ve onarıcı olarak görev yapar. Gerektiğinde de az miktarda olsa enerji üretiminde de kullanılır. Yapı taşları aminoasitlerdir.Protein moleküllerinin yapısında en fazla 20 çeşit amino asit bulunabilir zira doğada en fazla 20 çeşit aminoasit bulunmaktadır. Yapıtaşları arasında peptit bağları bulunur.Aminoasitlerin sıra ve sayısının farklı olması proteinlerin farklı olmasını sağlar.Proteinler asidik ve bazik özellik gösteren tek besin olup bundan dolayı amfoter özellik gösterirler.Yani asitlere karşı baz bazlara karşı asit özelliği gösterirler.

-Bir aminoasitte bir karboksil birde amino grubu bulunur.Proteinlere karboksil grubu asidik, amino grubu ise bazik özellik kazandırır.Radikal grup ise doğadaki 20 çeşit aminoasitin birbirinden farklı olmasını sağlar.Yani tüm aminoasitlerin amino ve karboksil grupları aynıdır.

H
?
(Amino grubu) NH2-C-COOH(Karboksil grubu)
?
R(Radikal;Alkil grubu)
-Bir aminoasit in karboksil grubuyla diğer bir aminoasitin amino grubu arasında 1 molekül suyun çıkıp 1 adet peptid bağının kurulmasıyla oluşan yapıya dipeptid denir.Bu şekilde çok sayıda peptid bağının kurulmasıyla oluşan yapıya ise polipeptid=protein denilir.



H H HHH
* ?? ??
NH2-C-COOH-H-N-C-COOH-H-N-C-COOH-H-N-C-COOH-H-N-C-COOH
?H2O?Peptid ?H2O?Peptid ?
R R bağı RR bağı R

DipeptidTripeptidPolipeptid=protein

-Enzim ve hormonların yapısına katılırlar.
-Hücre zarının yapısına katılırlar.
-DNA’ nın gen adı verilen bölgesinden sentezlendiği için her canlının protein yapısı kendine has özellik gösterir.
-Kaslardaki aktin ve miyozin iplikleri,derideki kıllar ve tırnakları oluşturan keratin yapısal proteine örnektir.
-Proteinlerin fazlası vücutta yağ olarak ta depolanabilirler.